Omü Planetaryum

[berusa55]

Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Planetaryum







Yıldızlara ulaşmaya ne dersiniz?
[ 26.12.2010 ]

OMÜ Planetaryum Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Hüseyin Kalkan, Samsun'a bir Uzay ve Bilim Merkezi yapılmaması için hiçbir neden olmadığını belirtti. Kalkan "Sayın Valimiz ve rektörümüz de bu projeye inanırsa, Samsun'u Karadeniz Bölgesi'nin en büyük bilim merkezi yapabiliriz" dedi.İnsanoğlunun en önemli öğrenme içgüdülerinden birisi de, kendisinin de bir parçası olduğu evrenin sırlarını ve gizemini bilme ve anlama arzusu. Çocukluğumuzdan bu yana en yoğun olarak merak ettiğimiz alanlardan birisi ise şüphesiz uzay, evren ve yıldızlar.Ama artık uzayı algılamak, güneşe, gezegenlere ve yıldızlara ulaşmak üstelik bunu Samsun'dan gerçekleştirmek hiç de zor değil. OMÜ bünyesinde 2003 yılında kurulan planetaryum (gökevi) sayesinde, kayan yıldızlar arasında yolculuğa çıkmak, kara delikler arasında kaybolmak ve güneşe dokunmak mümkün. OMÜ Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Öğretim Üyesi ve Planetaryum Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Hüseyin Kalkan, bu muhteşem görsel şöleni sağlayan ortamı nasıl yarattıklarını bize heyecanla anlatırken, Samsun'u bir bilim merkezi haline getirecek hayalini de açıkladı: Samsun'a Uzay ve Bilim Merkezi kurmak.

-Öncelikle planetaryum nedir ve neden önemlidir diye başlamak istiyorum söyleşimize?
Hüseyin KALKAN: Planetaryum; en basit anlamda, çeşitli gök cisimlerini ve onların uzay boşluğundaki hareketlerini bir topluluğa izletebilmek için, özel olarak tasarlanmış bir sinema salonu olarak tarif edilebilir. Bildiğiniz gibi temel astronomi kavramlarının klasik yöntemlerle öğretimi zor. Çoğu zaman öğrenciler de algılamakta zorlanıyorlar. Bu kavramların öğretiminde planetaryumların kullanılması büyük kolaylık sağlıyorlar.

- Eğitim merkezi diyebiliriz o zaman?
Hüseyin Kalkan: Elbette. Artık planetaryumlar temel astronomi kavramlarını öğreten laboratuvarın ötesinde, temel fen kavramlarının da eğitiminin yapıldığı yerler olma yönünde çok büyük gelişmeler gösteriyor. Evrenin ve onun bir parçası olan doğanın zor anlaşılan ilkeleri ve temel fen kavramları, planetaryum ortamlarında özel hazırlanmış görsel dokümanlarla, eğlenilerek öğrenilebilir.

-Yaklaşık on yıldır planetaryumlar, gözlemevleri ve astronomi eğitimi üzerine çalışmalar yürütüyorsunuz. Bu ilgi nasıl başladı?
Hüseyin KALKAN: Aslında evren ve onun gizemli yapısı daha çocukluk döneminden beri hep ilgimi çekiyordu.  2001 yılında OMÜ Eğitim Fakültesine öğretim üyesi olarak atandığımda, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümüne haftada iki saat olarak verilen, astronomi dersini verme olanağına sahip oldum. Bu dersi vermek benim için son derece heyecan verici olmakla birlikte hedeflerime ulaşmak için bir başlangıç oluşturdu. Derslerde teorik olarak anlattığım gökyüzündeki yıldızları, gezegenleri ve diğer gök cisimlerini bizzat gözlemlemek için hayatımda hiç görmediğim bir teleskop alma ve öğrencilerimle bu gök cisimlerini canlı olarak gözlemleme fikri, bana çok heyecan verici geldi.

VİZONTELELİK TELESKOP
-Teleskop almak için harekete geçtiniz bu durumda?
Hüseyin KALKAN: Evet, vakit kaybetmeden rektörümüz Prof. Dr. Ferit Bernay ile konuşup, bu teleskobun alınmasının şehrimize olacak katkıları konusunda ikna ettim. Ve 35 santimetre çaplı teleskobumuzu, üniversitemize bir proje ile kazandırdık. 2003 yılında teleskop geldiğinde çok şaşırmış ve korkmuştum.

-Neden korktunuz?
Hüseyin KALKAN: Çünkü almış olduğumuz teleskop, o tarihlerde Türkiye'nin en büyük teleskoplarından biriydi. Kullanımı konusunda da en küçük bir bilgim dahi yoktu.

-Vizontele filmini hatırladım birden? Ne yaptınız bu durumda?
Hüseyin KALKAN: Bu alanda bilgi ve deneyimlerimi geliştirmek için Ankara Üniversitesi Astronomi Bölümünü ve İstanbul Üniversitesi Astronomi Bölümünü sık sık ziyaret ederek teleskop kullanımı konusunda gerekli alt yapıyı oluşturdum. Satın aldığımız teleskop, o kadar büyük ve hassas bir aletti ki taşımayı bırakın hareket ettirilmesi bile hiç uygun değildi. Yapılması geren, teleskopların koyulup gözlem yapıldığı bir gözlemevine ihtiyaç vardı.

KUBBEYİ ÖĞRENCİLER YAPTIRDI
-Gözlemevlerinin maliyetinin çok pahalı olduğunu duymuştum.
Hüseyin KALKAN: Biz de araştırdık, bir gözlem evinin kurulabilmesi için iki temel unsuru olduğunu öğrendik. Bunlardan biri teleskop, o zamanki fiyatı 22 bin liraydı. Diğeri ise, gözlemevi kubbesiydi ve yurt dışından geliyordu. Öylesine pahalı ki, 3 metrelik bir kubbenin değeri 90 bin TL. O sırada çok önemli birşey oldu. Astronomi Kulübü öğrencileri kendi aralarında 500 TL toplayarak Samsun Sanayi Sitesi'ndeki bir atölyeyle anlaşarak bir kubbenin çelik alt yapısını yaptılar. Geri kalan kısmı içinse, şehirdeki esnaftan para toplayarak onlara dönemin üniversite yöneticileriyle birlikte destek verdik. Böylece yurt dışından 90 bin TL'ye mal olan bir kubbeyi, öğrencilerimizin sayesinde 6 bin TL'ye mal ettik. Aslında bir devrim yaptılar diyebiliriz. Böylece Karadeniz'in ilk gözlem evini kurmuş olduk.

-Peki OMÜ Planetaryumu fikri nasıl oluştu?
Hüseyin KALKAN: Gözlemevini kurduktan sonra hem öğrencilerimizin hem de halkımızın ilgisi, planetaryum fikrini gündeme getirdi. Almanya'ya bir ziyaret düzenleyerek Ausburk Planetaryumundan randevu aldık. Daha sonra  da konuyu yine rektörümüz Prof. Dr. Ferit Bernay'a açtım o da sağolsun beni heyecanla destekledi  230 bin TL'lik bir araştırma projesi  yaparak, Türkiye'nin ilk yerli planetaryumunu gerçekleştirmiş olduk.

40 BİN KİŞİYİ AĞIRLADI
-Çok ziyaretçi geliyor mu gözlemevine?
Hüseyin KALKAN: OMÜ Planetaryumu'nu kuruluşundan bugüne kadar (yurt dışından ve ülkemizden) yaklaşık 40 bin kişiyi ağırladı. Bununla birlikte, pek çok kişi tekrar gelmek veya yakınlarının da burayı görmesi için randevu alıyorlar.

-Yıldızları, gezegenleri, güneşi böylesine yakından görmek gerçekten beni de çok heyecanlandırdı. Özellikle ilköğretim ve lise dönemindeki çocuklarımız için çok ilginç bir deneyim olabilir. Çok talep var mı okullardan?
Hüseyin KALKAN: Öncelikle şunu söylemeliyim, özellikle Samsun ve çevresinde yaşayan her yaştan insanın evren ve doğanın işleyiş felsefesi ile ilgili meraklarını giderecek merkez olma özelliğini kazanmasıyla birlikte, çok sayıda randevu alıyoruz. Bu nedenle, OMÜ Astronomi Merkezi Samsun ve çevre insanına az da olsa bu fırsatı veriyor. Ayrıca, Samsun'a turistik ziyaret için gelen gruplar da burayı ziyaret etmeden gitmiyorlar. Böylece şehrimizin tanıtımına da katkı yapıyoruz. Gök olaylarının gerçekleştiği, ay tutulması, güneş tutulması, halk dilinde yıldız kayması gibi olayların olduğu özel günlerde şenlikler düzenlenmekte ve konuyla ilgili bilimsel açıklamalar da yapıyoruz.

UZAY VE BİLİM MERKEZİ
-Biraz önce Samsun'a bir Uzay ve Bilim Merkezi yapılması düşüncesinden de bahsettiniz. Ancak bunun için ciddi bir desteğe ihtiyacınız var sanırım?
Hüseyin KALKAN: Evet ama öncelikle şehrin üst yöneticilerinin bu konuda doğal bir heyecana sahip olmaları ve bu olaya inanmaları gerekiyor. Örneğin Sayın Valimiz, Sayın Rektörümüz ve bundan en çok yarar sağlayacak olan İl Milli Eğitim Müdürü'nün. İkincisi ise, bu yöneticileri harekete geçirecek sivil toplum örgütleri, kamuoyu oluşturacak basın, nihayetinde buraya kaynak sağlayacak şehrin zenginleri. Artık bizlerin de gelişmiş ülkelerin eğitim sistemlerini destekleyen bu tip merkezleri kurarak, ülkemizin her köşesine yaygınlaştırmanın zamanı geldi. Eğer bilim kültürünü oluşturmak ve bu kültürden büyük bilim adamları çıkararak ülkemizin dünyadaki gücünü ve saygınlığını artırmak istiyorsak, bunu yapmaya mecburuz.

En büyük hayaliniz bu sanırım?
Hüseyin KALKAN:  Evet benim en büyük hayalim, Samsun'da özellikle de içerisinde bir planetaryum, gözlemevi ve botanik bahçesinin de bulunduğu orta ölçekte ve Karadeniz Bölgesinin en büyük bilim merkezini gerçekleştirmek. Böylece bölgemizin bilimsel turizmine de katkı yapacak bu projeyi gerçekleştirirsek, geleceğimiz olan çocuklarımız için büyük bir adım atmış oluruz diye düşünüyorum.

http://www.habergazetesi.com.tr/haberdetay.php?katID=10&id=73740

[GökhanÇağlar]

güzel haber.tebrikler hüseyin hocamıza

[lucarelli]

Bu inşallah başlangıç olur. İkinci üniversite, planetaryum. İyi yolda gidiyor Samsunumuz.

[Ayberk]

Geçen sene gitmiştik, kapalı duruyordu. Altında da güya öğrenci kulüplerinin yeriymiş öyle yerler vardı. Örümcek ağları bağlamıştı kapısını

[samsunmania]

Giriş ücretleri samsunspor'a aksın. Öğrencilerimiz bilim yapsın.